EnglishAlfabetisme en veiligheid hebben veel met elkaar te maken. Wanneer de taalvaardigheid van een werknemer op laag of onvoldoende niveau is, kan dit gevolgen hebben voor de veiligheid op de werkvloer.
Een veilige werkvloer
Elk bedrijf heeft eigen veiligheidsvoorschriften, arbeidsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm’s), en gebruikt vaak een eigen jargon. Voor laaggeletterden kan een instructie op papier te moeilijk zijn om de werking van een machine of een voorschrift te begrijpen met alle mogelijke gevolgen van dien.
In 5 tot 10 procent van de arbeidsongevallen is onvoldoende taalbeheersing de directe oorzaak. In toenemende mate zijn anderstalige arbeidsmigranten werkzaam in verschillende branches waar veiligheid van groot belang is. Maar niet alleen anderstaligen hebben soms moeite met het begrijpen van instructies; laaggeletterde Nederlanders zijn hier in de meerderheid.
De verantwoordelijke werkgever
Het werken met machines, apparatuur, gereedschappen en installaties brengt veiligheidsvoorschriften met zich mee. Als je de veiligheidsinstructies niet of half begrijpt, ben je een gevaar voor jezelf en ook voor je omgeving. Hier kan een werkgever veel voor de werknemers betekenen en doen.
De rijksoverheid stimuleert werkgevers om hun medewerkers te helpen bij taalachterstand; hiervoor kan het Taalakkoord ondertekend worden. De werkgever moet volgens de arbowetgeving maatregelen nemen. Een groot aantal bedrijven in Nederland heeft laaggeletterden in dienst.
VCA-diploma
Laaggeletterden kun je helpen als er een duidelijk doel gesteld wordt. Een goed voorbeeld hiervan is het VCA-diploma. VCA is de Veiligheids Checklist Aannemers, gericht op veiligheid, gezondheid en milieu. Het VCA-diploma voor werknemers en de VCA-certificering wordt steeds vaker gevraagd.
Wanneer je in een risicovolle omgeving werkt, zoals de openbare ruimte, elektrotechniek, werktuigbouw of op een bouwterrein wordt van zowel werknemers als werkgevers verwacht dat ze basiskennis hebben van veilig werken en de wet- en regelgeving hieromtrent. Meer over de opleiding VCA vind je hier.
Voorleesexamen
Bij het VCA-Basis examen kan worden gekozen voor een voorleesexamen. De vragen en antwoorden worden dan voorgelezen (op de computer) en er wordt veel beeldmateriaal gebruikt. Minimale digitale beheersing is nodig en er kan veel geoefend worden. De les- en examenmethode verlaagt de drempel voor laaggeletterden om aan de opleiding mee te doen en deze succesvol af te ronden.
De Taalmeter
Laaggeletterdheid kan (gratis) getest worden met de Taalmeter van Stichting Lezen & Schrijven. Hiermee krijg je snel een indicatie van het niveau van de deelnemer. De Taalmeter is geschikt voor gemeentelijke instellingen en maatschappelijke organisaties, maar ook voor schoonmaakbedrijven en uitzendbureaus. Laaggeletterdheid komt overal en in allerlei sectoren voor en verdient onze volle aandacht.
Kijk wat jij en en jouw bedrijf kan doen op de website van Stichting Lezen & Schrijven.
Om het taboe rond laaggeletterdheid te doorbreken en op een leuke manier aandacht voor dit probleem te vragen, vindt van 4 tot 10 september 2017 de Week van de Alfabetisering georganiseerd. Scribe Diem schrijft mee.