EnglishAltijd in het centrum van het wereldtoneel, desondanks de loop der dingen net niet mede bepaald. Verslapen, verdwaald, tactisch verstoppertje gespeeld, ja soms zelfs door goed geluk en stom toeval. Gedrost, of hoe een familie zich uit de voetnoten van de geschiedenis heeft weten te maken. Sinds 2014 verschijnt ieder kwartaal een minuut of kwartierstaat, parenteel of tafereel uit de stamboom van een familie in de schaduw van het grote gebeuren.
Er is een tijd van komen en een tijd van gaan, en ergens daar tussenin een tijd van blijven. En werken. Zeg dat wel. Goeie genade.
Je ziet ze wel vaker, van die wereldleiders die het in de bol geslagen is, en die dan het lumineuze idee krijgen om een muur te gaan bouwen over de hele breedte van het land, van de ene zee naar de andere. Zogezegd om zo ongewenste vreemdelingen buiten te houden die onze banen en vrouwen afpakken. De grote leider wil een muur, wij zijn degene die steentjes mogen stapelen. Nu zijn wij zelf natuurlijk grootgebracht in het land van tuinhekjes, maar je kan ook overdrijven. En het is een pens werk, dat kan ik je wel vertellen. Maar eerlijk is eerlijk, als ik een muur zou laten plaatsen had ik deze plek ook gekozen, op het smalste stuk tussen Tyne en Solway, gemakkelijk qua communicatie en bevoorrading, zowel over land als over zee.
Na onze avonturen in het hoge noorden bij de Caledonische stammen konden we direct aan de slag. Nog niet meteen met stenen, nee, eerst konden we als turfstekers een wal optrekken, compleet met wachttorens en even ten zuiden ervan een weg en enkele forten. Je moet toch ergens wonen. We kregen gezelschap van een nieuwe generatie Bataafse rekruten uit ons thuisland. Jonge honden met ambitie, die indruk op keizer Trajanus hadden weten te maken toen deze tijdens zijn toertje door Neder-Germanië ons Bataveneiland aandeed. Als dank kregen ze een mooie job in het noorden van de provincie Britannia aangeboden en kwamen ze onze kant op. Dat werd een koude kermis voor die jongens.
Een nieuwe keizer, een nieuwe muur. Je moet een beetje met de tijd meegaan en zo’n aarden wal is voor bouwkeizer Hadrianus natuurlijk niet goed genoeg meer. Beton en stenen wil meneer. En een echte muur. Tachtig Romeinse mijlen lang, 117 kilometer met iedere mijl een klein fort, en tussen deze ‘milecastles’ nog enkele wachttorens. Een aantal strategisch geplaatste castella en hier en daar een poort, er moet uiteraard wel gehandeld kunnen worden en zo af en toe een expeditie op touw gezet.
Als waterdragers van de Romeinse legioenen dragen wij ons steentje bij. Daar valt ook als Drost niet bij te drossen. Hoe smal de linie tussen Newcastle en Carlisle relatief dan ook mag zijn, voor het echie is het een eind sjouwen. Letterlijk en figuurlijk. Maar, klagers zijn geen dragers zoals we thuis zeggen, maar een mooie rechte muur op geëgaliseerde bodem kun je hier wel vergeten. Het uitzicht is hier op sommige plekken echter, net als het werk, adembenemend.
Met een muur alleen ben je er nog niet. Een diepe droge greppel ervoor als extra hindernis. Binnen de muur een militaire snelweg met trajectcontrole, met daar weer achter nog een volgende gracht met wal (met de aarde uit de gracht). Druk, druk, druk. Maar als het eenmaal klaar is, dan heb je ook wat hoor. Uiteindelijk is het hier prima toeven. De boodschappenbriefjes, rekeningen en archivalia die nog dagelijks, tot op de dag van vandaag, worden teruggevonden bij ons voormalige fort Vindolanda, spreken wat dat betreft boekdelen.
Meerdere Bataafse (en andere) cohorten uit de Lage Landen liggen hier in de verschillende kampen langs de muur gestationeerd. De brieven – bladtafeltjes meestal gemaakt van elzenhout – vliegen over en weer tussen de forten, met uitnodigingen voor etentjes, excursies en jachtpartijen. De dames geven hun eigen feestjes. Even lekker Bataven onder elkaar, weg uit de drukte van alle dag. Je kunt niet de hele dag douanier spelen en de boog kan niet altijd gespannen zijn. Bovendien is er rond de muur altijd werk aan de winkel. Er moet een badgebouw komen, gasthuizen, hospitalen en een paar heiligdommen en tempels moeten ook gebouwd. Hercules Magusanus mag niet worden vergeten.
Welbeschouwd is het slechts nóg een steen in de muur, al met al zijn wij gewoon de volgende stenen in de muur. We zijn er wel klaar mee, het is altijd hetzelfde liedje. Nu eerst een biertje en een bestellinkje plaatsen (waar had ik de bladtafeltjes gelaten?); de feestdagen komen er aan.
Of, zoals de ene Bataaf tegen de ander zei:
Vindolanda Tablet 261
Suo salutem
Annum novum faustum felicem
Gegroet!
Een voorspoedig en gelukkig nieuw jaar!